Płukanie kanałów korzeniowych: protokół leczenia, rozwiązania irygacyjne

V leczenie endodontyczne dezynfekcja jest kluczowa kanały zębów. Obejmuje dezynfekcję - niszczenie aktywnych mikroorganizmów, które spowodowały chorobę (pulpitis lub zapalenie ozębnej) i sterylizacji - stan całkowitego braku w systemie korzeniowym jakichkolwiek bakterii, w tym fizjologicznych mikroflora jamy ustnej.

Płukanie kanałów korzeniowych lub płukanie roztworami chemicznymi to najczęstszy sposób na odkażenie. Powszechne stosowanie tej metody w stomatologii determinują:

• prostota wykonania;
• dostępność dla każdej kliniki ze względu na brak zapotrzebowania na drogi sprzęt;
• niski koszt i dobre wyniki.

Potrzeba i znaczenie sterylizacji

Sterylizacja korzeni jest kluczem do leczenia endodontycznego. Eliminuje przyczynę choroby - bakterie, które przedostały się ze śliną przez próchnicę do kanalików zęba.

Leczenie objawowe zapalenia miazgi (leki przeciwbólowe, przeciwzapalne) tylko tymczasowo zmniejsza objawy choroby, po czym ostry etap wchodzi w chroniczny. Mikroorganizmy będą się dalej namnażać w zębowym wiązce nerwowo-naczyniowej i po pewnym czasie (od 2 tygodni do 6 miesięcy w zależności od stanu układu odpornościowego pacjenta) spowoduje nawrót choroby.

W przypadku zapalenia przyzębia działanie bakterii rozprzestrzenia się na otaczające tkanki - aparat więzadłowy zęba, dziąsła, tkankę kostną szczęki. Przepisanie antybiotykoterapii bez dezynfekcji i sterylizacji kanałów zmniejszy populację patologicznej mikroflory, ale nie zniszczy jej całkowicie. Pozostałe mikroorganizmy będą się dalej rozmnażać. Powtarzające się zaostrzenie nastąpi wraz ze spadkiem odporności (hipotermia, choroba układu oddechowego).

Metody dezynfekcji endodontycznej

Istnieje kilka metod dezynfekcji endodontycznej:

1. Chemiczny przez nawadnianie (mycie lub nawadnianie) kanałów roztworami antyseptycznymi. W stomatologii podchloryn sodu i chlorheksydyna 2%.
2. Fizyczna sterylizacja. Do jego realizacji konieczne jest posiadanie ultradźwięków Wskazówka, endoczka (adapter) i specjalne pliki.
3. Dezynfekcja laserowa. Jest drogi, rzadko przeprowadzany i ma ograniczone wskazania (alergia na środki antyseptyczne).

Główne etapy skutecznej sterylizacji

Dezynfekcja odbywa się w kilku kolejnych etapach:

• usuwanie miazgi korzeniowej;
• zeszlifowanie natłuszczonej warstwy zębiny i poszerzenie kanału;
• obróbka chemiczna i fizyczna (dezynfekcja);
• wysuszenie.

Każdy etap ma ważne znaczenie i konkretne znaczenie. Niespełnienie co najmniej jednego lub zastąpienie ich miejscami oznacza niepowodzenie leczenia endodontycznego w 85-90% przypadków.

Protokół leczenia kanałowego: dezynfekcja, sterylizacja, nawadnianie

Jak przetwarzane są kanały we współczesnej stomatologii.

Usuwanie miazgi

Miazga Jest to tkanka łączna z naczyniami i nerwami, w której aktywnie namnaża się 95% drobnoustrojów wywołujących stan zapalny. Usunięcie miazgi oznacza usunięcie większości czynników, które spowodowały chorobę. Efektem ubocznym tego etapu jest stopniowe wypłukiwanie części organicznej z zębina, co prowokuje zwiększoną kruchość zmielone zęby.

Do pracy na tym etapie używa się jednorazowych sterylnych narzędzi - ekstraktory miazgi. Wyglądają jak igła z zadziorami. Dentysta umieszcza je w kanalikach zęba (w grubości tkanki łącznej) i ekstrahuje wiązkę nerwowo-naczyniową.

Usuwanie zabrudzonej warstwy

Niewielka część drobnoustrojów z miazgi przez kanaliki zębinowe wnika na grubość 1-6 mikronów. Dlatego tę część ściany kanału należy również usunąć poprzez oszlifowanie jej pilnikami typu H. Te instrumenty endodontyczne są ząbkowane na końcówce i mają zwiększoną elastyczność, aby zapobiec złamaniu podczas pracy.

Rozszerzenie światła

Ten etap jest niezbędny dla możliwości dalszego nawadniania kanałów i ich wypełnienia. Wąski kanał jest trudny do przetworzenia i wypełnienia technicznie wysoką jakością szpilki gutta. Za optymalne uważa się rozszerzenie do 35-40 pilników na siekaczach i kły i do 30-35 - w trzonowce oraz przedtrzonowce.

Obróbka chemiczna i fizyczna

Na tym etapie następuje mechaniczne usuwanie cząstek miazgi i zębiny powstałych po przejściu pilników korzeniowych oraz ich płukanie i dezynfekcja roztworami antyseptycznymi. Do pracy, specjalne igły endodontyczne - instrumenty z elastyczną końcówką i bocznym otworem. Te cechy techniczne umożliwiają przepłukanie trudno dostępnych kanałów bez powodowania uszkodzenia tkanek okołowierzchołkowych i prowokowania ich stanu zapalnego po wypełnieniu.

Fizyczną obróbkę można wykonać za pomocą rękojeści ultradźwiękowych. Wibracje o niskiej częstotliwości niszczą ścianę bakterii, powodując ich śmierć. Metodę tę stosuje się u pacjentów uczulonych na chemiczne środki antyseptyczne (nadtlenek wodoru, podchloryn sodu). Do pracy potrzebne są endofile maszynowe i endochuck - adapter do rękojeści.

W ostatnich 10 latach metoda laserowa jest wykorzystywana do dezynfekcji w stomatologii. Do systemu korzeniowego dodaje się fotouczulacz (roztwór inaktywowany) i wykonuje się jego krótkotrwałe napromieniowanie. Wywoływana jest chemiczna reakcja oksydacyjna, która zaburza integralność błony bakteryjnej.

Metoda laserowa jest kosztowna i obecnie stosowana w ograniczonym zakresie - z techniczną niemożliwością dezynfekcji (mocno zakrzywione korzenie).

Suszenie ubytków

Etap ma duże znaczenie dla kolejnego etapu (wypełnienia). Słaba wydajność doprowadzi do nieszczelnego wypełnienia korzeni pastą i gutaperką. W powstałych pustkach po 2-3 tygodniach rozpocznie się namnażanie drobnoustrojów, wpadających do kanału ze śliną.

Suszenie odbywa się za pomocą sterylnych sączków papierowych (szpilek) bezpośrednio po chemicznej lub fizycznej dezynfekcji. Po tych dwóch etapach ząb zapieczętowany materiał leczniczy lub trwały.

Co jest potrzebne, aby sterylizacja była skuteczna?

Całkowite zniszczenie drobnoustrojów znajdujących się w kanalikach korzeniowych i tkankach okołowierzchołkowych ma kluczowe znaczenie dla skutecznego leczenia i braku reakcji zapalnych w przyszłości. Następujące czynniki są ważne dla wysokiej jakości sterylizacji.

Prawidłowa ocena przez lekarza początkowo istniejącej patologii

Stomatolog musi prawidłowo zdiagnozować, określić możliwe powikłania w procesie leczenia oraz prawdopodobieństwo niepowodzenia. Istnieją przypadki kliniczne, w których istnieje szereg negatywnych czynników, które zmniejszają sukces manipulacji do zera. Obejmują one:

• patologiczne kieszonki przyzębne;
• perforacja lub złamanie korzenia;
• próżnia w obszarze rozwidlenia zęba.

Obecność któregokolwiek z tych przypadków zmniejsza prawdopodobieństwo skutecznej dezynfekcji kanału o co najmniej 50%, a kombinacja 2 czynników unieważnia wszelkie wysiłki.

Lekarz musi również odróżnić zapalenie miazgi od zapalenia przyzębia. To ostatnie oznacza zakażenie patologiczną mikroflorą tkanek okołowierzchołkowych zęba, co zmniejsza efekt leczenia.

Kształt i liczba kanałów

Anatomiczna budowa systemu korzeniowego ma ogromne znaczenie dla udanej interwencji. Obecność gałęzi bocznych, zakrzywionych kanalików, ich mała średnica powoduje awarie podczas ich przejścia. Wysokiej jakości terapia w trudnych przypadkach (na przykład ostatnie zęby trzonowe) nie zawsze jest możliwa, nawet jeśli lekarz przestrzega wszystkich zasad sterylizacji.

Szlifowanie górnej zainfekowanej warstwy zębiny

Przy paradontozie mikroorganizmy namnażające się w miazdze częściowo przenikają przez kanaliki zębinowe w głąb zęba do grubości 2-5 mikronów. Dlatego, aby zapewnić skuteczne leczenie, konieczne jest usunięcie tej warstwy instrumentami endodontycznymi (pilniki H).

Wybór odpowiedniego środka antyseptycznego

Liczy się rodzaj zastosowanego rozwiązania nawadniającego:

1. Woda destylowana - wykonuje tylko mechaniczne usuwanie fragmentów miazgi, trocin zębiny z korzenia. Później mikroorganizmy przetwarzające pozostają w ilości wystarczającej do rozmnażania i późniejszego zapalenia wierzchołka.
2. Nadtlenek wodoru - wchodząc w interakcję z krwią włośniczkową tworzy pianę, która wypłukuje część zainfekowanej zębiny. Właściwości antyseptyczne zapewniają zniszczenie drobnoustrojów tylko o 50%.
3. 2% roztwór chlorheksydyny - jest silnym środkiem dezynfekującym. Po jego zastosowaniu odnotowuje się zamieranie mikroflory w kanałach od 78 do 100%¹, w zależności od konkretnego składnika bakteryjnego.
4. Podchloryn sodu - prawidłowo stosowany zmniejsza ryzyko wystąpienia stanów zapalnych po wypełnieniu o 95%. Do leczenia konieczne jest ogrzanie roztworu do 40-45 stopni Celsjusza i przetwarzanie korzeni przez co najmniej 2 minuty.

Użycie specjalnych narzędzi do sterylizacji

Wysokiej jakości leczenie polega na użyciu igieł endodontycznych. Posiadają boczny otwór na części roboczej, co pomaga uniknąć urazów tkanek wierzchołkowych, a także zmniejszyć ryzyko aseptycznego zapalenia po przeprowadzonych manipulacjach.

Prawidłowa kolejność manipulacji podczas leczenia

Dentysta musi ściśle przestrzegać protokołu leczenia kanałowego. Nie da się ominąć żadnego etapu ani zmienić jego miejsca. Na przykład po umyciu roztworem surowo zabrania się „modyfikacji” ścian za pomocą narzędzi endodontycznych. W tym przypadku następuje wprowadzenie drobnoustrojów z pilnika do jamy, co oznacza w przyszłości infekcję i zapalenie tkanek okołokorzeniowych.

¹Cantatore, J. Płukanie kanałów korzeniowych i jego rola w czyszczeniu i sterylizacji systemu kanałów korzeniowych Tekst. / Giuseppe Cantatore // Wiadomości Dentsply. 2004. — № 10. - Z. 58 — 65.