Enzymy w ślinie, rozkład składników odżywczych i ich zakłócenie w przypadku zmiany składu enzymatycznego śliny

Dla osoby potrzeba jedzenia wynika z faktu, że wszystkie komórki ciała są syntetyzowane z produktów, wytwarzana jest energia do procesów życiowych. Aby spełnić te funkcje, każda żywność musi zostać poddana obróbce chemicznej w przewodzie pokarmowym. Początkowo pokarm dostaje się do ust, gdzie jest rozkładany przez enzymy lub katalizatory biologiczne w ślinie.

Jako początkowe ogniwo w procesie trawienia, ślina ma ogromne znaczenie dla jakości asymilacja niezbędnych substancji i tworzenie z nich paliwa energetycznego i części składowych komórki. W jamie ustnej rozpoczyna się etap rozdzielania złożonych białek, tłuszczów i węglowodanów na mniejsze części, a następnie stopniowo, pod wpływem enzymów śliny, są one rozkładane na cząsteczki.

Potrzeba śliny do trawienia: funkcje

Bez wstępnej obróbki enzymami ślinowymi strawność cząstek pokarmu jest znacznie zmniejszona, a wchłanianie niezbędnych mikroelementów w całym przewodzie pokarmowym pogarsza się. Dlatego ślina jest niezbędnym składnikiem w rozkładzie złożonych połączeń żywieniowych na małe składniki (na przykład polisacharydy na węglowodany). Ciągłe niedostateczne przetwarzanie śliny grudki pokarmowej podczas posiłków może wywoływać choroby przewodu żołądkowo-jelitowego - zapalenie żołądka, zapalenie okrężnicy, zaparcia.

Ślina spełnia kilka ważnych funkcji, które są bezpośrednio lub pośrednio zaangażowane w proces trawienia:

1. Za pomocą płynu ślinowego w jamie ustnej rozpoczyna się proces oddzielania złożonych węglowodanów. Należą do nich skrobia (wszystkie produkty mączne, makarony, wypieki, biały chleb) oraz glikogen (cukier, czekolada, miód, suszone owoce).
2. Chroni błonę śluzową jamy ustnej przed urazami (za pomocą śluzu - mucyny) i zmianami infekcyjnymi (dzięki lizozymowi, który ma właściwości antyseptyczne).
3. Wspiera twarde tkanki zębów (zębina, szkliwo) w zdrowym stanie, karmiąc je związkami fluoru i wapnia, które znajdują się w ślinie.
4. W niewielkiej ilości usuwa z organizmu szkodliwe produkty przemiany materii – mocznik, amoniak, sole ołowiu, rtęć.

Cechy kompozycji

Większość płynu ślinowego (98,5-99%) to woda. Jego obecność zapewnia połączenie ze sobą różnych elementów i możliwość ich wzajemnego oddziaływania.

W części wodnej rozpuszczają się różne sole, reprezentowane przez jony potasu, sodu, magnezu i wapnia. Kompozycja ta zapewnia mineralizację twardych tkanek zęba (zębiny i szkliwa), zachowanie ich wytrzymałości, odporność na stres podczas żucia pokarmu.

Pozostałe 1-1,5% reprezentuje część organiczna:

1. Mucin - kompleks glikoprotein, ma wygląd substancji śluzowej, uczestniczy w sklejaniu grudki pokarmowej i przyczynia się do jej nieskrępowanego ruchu wzdłuż przełyku w kierunku żołądka.
2. Lizozym - enzym bakteriobójczy, który niszczy ścianę patogenów. Działa w jamie ustnej jako środek antyseptyczny, zapobiegając rozwojowi chorób zakaźnych na dziąsłach, błony śluzowe, blokuje ruch drobnoustrojów przez przewód pokarmowy.
3. Różne enzymy - pod ich wpływem następuje rozpad składników odżywczych w jamie ustnej.
4. Związki azotu (amoniak, mocznik, kreatyna), częściowo usuwane ze środowiska wewnętrznego organizmu poprzez ślinę na zewnątrz.
5. Białka (albuminy, globuliny) i wolne aminokwasy - pełnią funkcje ochronne i wiążące, zwilżając błonę śluzową i zapobiegając jej wysychaniu i tworzeniu się uszkodzeń.

Jak zachodzi tworzenie i wydzielanie śliny: zaburzenia i zmiany w procesie

Enzymy i wydzielina śluzowa śliny powstają na dużą skalę ślinianki. U ludzi w ciele występują trzy ich pary:

• przyusznica - znajduje się między łukiem jarzmowym a uszami;
• żuchwy przylegają do wewnętrznej części żuchwy;
• podjęzykowe znajdują się w grubości tkanek miękkich pod językiem.

Każdy z nich ma duży kanał, który otwiera się do jamy ustnej.

Duże gruczoły ślinowe składają się z komórek nabłonkowych zwanych gruczołami. Te ostatnie wytwarzają wewnątrz siebie płyn enzymatyczny i wydobywają go przez małe otwory w ich ściance. Stopniowo gromadzący się enzym z grubości gruczołu ślinowego wchodzi do przewodu i wylewa się do jamy ustnej.

Na pracę dużych gruczołów ślinowych wpływa ośrodek wydzielania śliny, znajdujący się u człowieka w rdzeniu przedłużonym. Produkcja śliny wzrasta wraz ze spożyciem pokarmu oraz widokiem lub zapachem pokarmu wywołującego apetyt. Produkcja śliny spada w sytuacjach stresowych, ze strachu, strachu. Wydzielanie śliny podczas snu prawie całkowicie ustaje.

W grubości błony śluzowej jamy ustnej znajduje się również wiele małych gruczołów ślinowych. Mają mały rozmiar (1-2 mm) i przewód wydalniczy o małej średnicy. Ich funkcją jest ciągłe wydzielanie śluzu w niewielkich ilościach.

Zwykle dziennie uwalnia się 1,5-2 litry śliny, z różnych powodów może dojść do naruszenia tego procesu. Istnieją 2 główne grupy patologii.

Hiposaliwacja

Hiposaliwacja - zmniejszenie dziennej produkcji śliny, przy jednoczesnym zmniejszeniu jej ilości do 0,5 litra dziennie lub mniej. Ten stan prowadzi do pogorszenia zwilżania bryły pokarmu, utrudnia połykanie i zaburza wchłanianie składników odżywczych. Wydaje suchość w ustach, pęknięcia błony śluzowej, przystąpienie infekcji i ropienie. Powstaje zły oddech, pogarsza się mowa i wymowa dźwięków.

Hiposaliwacja może być spowodowana następującymi chorobami:

• cukrzyca - występuje gwałtowny spadek części wodnej płynu ślinowego;
• Zespół Sjogrena - choroba układu odpornościowego, prowadząca do zwyrodnienia tkanki gruczołów ślinowych;
• zablokowanie przewodu dużego gruczołu ślinowego kamieniem - powstaje, gdy zaburzony jest skład mineralny śliny, ze zwiększoną zawartością w niej soli wapnia;
• stres i nerwica - hyposalivation ma charakter odruchowy;
• chemioterapia i radioterapia na raka;
• choroby przewodu żołądkowo-jelitowego.

Nadmierne ślinienie

Nadmierne ślinienie - zwiększenie dziennej produkcji śliny do 2,5 litra lub więcej dziennie. Sam ten stan nie wyrządza szkody, ale jest objawem patologii w ciele:

• choroba zapalna w jamie ustnej - ropnie, ropowica, zapalenie jamy ustnej, zapalenie dziąseł, dusznica;
• choroby układu nerwowego - porażenie mózgowe, choroba Parkinsona.

Enzymy w ślinie

Enzymy śliny znajdujące się w jamie ustnej:

1. Amylaza (ptyalina) - rozkłada węglowodany złożone, skrobię i glikogen do cukrów prostych. Składa się z części organicznej, cząsteczek wapnia i chloru.
2. maltański - rozkłada maltozę (polisacharyd znajdujący się w białym i czarnym pieczywie, wypiekach, makaronach) na węglowodany proste.
3. Lizozym - rozpuszcza błonę cytoplazmatyczną będącą częścią ściany bakteryjnej. Składa się z kilku cząsteczek białka związanych cząsteczkami siarki.
4. Lipaza - rozpoczyna się w jamie ustnej proces rozkładu tłuszczów złożonych na proste, wytwarzany jest w niewielkich ilościach.
5. Peroksydaza - utleniają cząsteczki nadtlenku wodoru, co pozwala zachować normalność mikroflora w ustach.
6. Anhydraza węglowa - uczestniczy w rozkładzie kwasu węglowego do dwutlenku węgla i wody.
7. Proteinazy - produkowane są w wyjątkowo małych ilościach. Zaczynają działać po dostaniu się pokarmu do żołądka i jelit, uczestnicząc w trawieniu białek.

Naruszenia składu enzymów i właściwości śliny, konsekwencje

Enzymy w ślinie działają w środowisku lekko zasadowym. Obecność chorób uzębienia (płytka nazębna, wielokrotna próchnica, zapalenie dziąseł, zapalenie ozębnej) powodują zmianę w lekko kwaśnym środowisku. Zatrzymuje się początek procesu trawienia skrobi i maltozy. W rezultacie chleb, ciastka, makarony tworzą w przewodzie pokarmowym grudki, powodując zaparcia.

Po niektórych chorobach dużych gruczołów ślinowych (świnka, sialoadenitis, choroba Sjogrena) komórki nabłonka wytwarzające enzymy są zastępowane bliznowatą tkanką łączną. Ten stan prowadzi do gwałtownego spadku wszystkich składników śliny, co negatywnie wpływa na trawienie i wchłanianie składników odżywczych.

Będąc początkowym etapem procesu trawienia i posiadając w swoim składzie wiele różnych enzymów, ślina ma wyjątkowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka.

Różne patologie składu i właściwości śliny mogą mieć wiele przyczyn, zarówno lokalnych (zablokowanie przewodu przez kamień, zapalenie dziąseł), jak i ogólnych (choroby układu nerwowego). Tylko wykwalifikowany specjalista powinien zajmować się leczeniem tych chorób.